Saturday, July 21, 2007

رودهای لرستان

وجود كوههاي پربرف، چشمه هاي فراوان و جنگلهاي انبوه موجب اعتدال هوا در بخشهاي مياني و شمالي لرستان گرديده است. ولي هواي بخشهاي جنوب تا اندازه اي خشك و تابستان هاي گرمي دارد.
در لرستان سه رود بزرگ جريان دارد كه رود خانه هاي ديگر به يكي از آنها مي پيوندند واين سه رود عبارتند از :
سزار يا (دز
كه از حد فاصل ميان بختياري سرچشمه مي گيرد و از قسمتي ديگر از كو ههاي شمالي لرستان و سيلاخور،جاري ميشود و در محلي موسوم به(دورود) بهم پيوسته و پس از عبور از بستري پر پيچ وصخره و تنگه هاي كوهستاني،آبهاي بخش پاپي ونيز رودخانه (دم دم) كه از دهستان (ماروز) سرچشمه گرفته ، را در بر ميگيرد و بجانب خوزستان روان ميگردد، و اين همان رودي است كه اينك سد بزرگ (دز ) بر آن زده شده است .
رود كشكان
كه در گويش لري ( كشكو ) ناميده ميشود از كوهاي (ازگنه ) و (خاك مالگه ) واقع در دهكده (قارن) در بخش شمال خاوري لرستان، سرچشمه گرفته و بسوي باختر روان ميشود .
سرچشمه اصلي اين رود بنام (گلم سوز ) مشهور است وجه تسميه آن هم بعلت تراكم آب وسبزي رنگ آن است .
اين رود در مسير خود پس از عبور از بخش (چغلوندي ) الشتر وارد ميشود ، بستر آن در تمام مسير عميق و كوهستاني است،در الشتر بنام (آب كاكارضا ) معروف است .
رودخانه الشتر كه آب عمده آن از كوه (گري) و همچنين از سرابها وچشمه هاي دشت الشتر مايعه ميگيرد، در محلي موسوم به ( ملك ميرزا ) واقع در دهستان (بسطام ) به اين رود مي ريزد .و نيز رودخانه ( تيزا ) كه از كوه هاي بخش دلفان جاري مي شود، در شمال تنگه (گاو شمار )به آن ميپيوندد و پس از عبور تنگه ، به سمت جنوب تغير مسير داده به بخش چگني ميرسد ،كه از آن به بعد ( كشكان ) ناميده مي شود .
رودخانه خرم آباد كه سرچشمه اصلي آن از تنگه (رباط ) است ، پس از پيوستن آب چشمه هاي داخل شهر به آن ، در ۴۴ كيلومتري جنوب باختري شهر خرم آباد ،در منتهي اليه بخش چگني، در شمال محلي بنام (تنگ تير ) برود كشكان ميريزد .
قسمتي از آب (ميان كوه ) كه به رودخانه (غزال ) مشهور است در دهكده (افرينه) پس از تشكيل آبشاري ، به ارتفاع نزديك به ۰۲ متر ، به اين رود داخل ميشود . رود كشكان در غرب جلگه (جايدر )در محلي موسوم به (باباخوارزم ) به رود پرآب سيمره پيوسته و از آن پس بنام (سيمره ) ناميده ميشود
.
رود سيمره

رود سيمره

اين رود پر آب ترين رود لرستان و غرب ايران است سرچشمه اصلي آن از كوههاي شمالي لرستان (گري) است كه بسمت نهاوند جريان مي يابد .و قسمت عمده آب آن از محلي است موسوم به (سراب گاماسا ) . آبهاي الوند كوه نيز به آن پيوسته و بجانب باختر در كوه پايه ها با بستري آرام روان ميشود.
درجنوب كرمانشاهان آب رودخانه (قره سو) به آن ميريزدو با تغيير مسيربه جانب جنوب، قسمتي از آبهاي (ايلام) و كوه (مانشت ) ونيز رودخانه هايي كه از دنباله غربي كوه (كور) جاري ميشود وآب رودخانه (كلم ) به آن پيوسته به سمت خاور،جاري ميگردد. اين رودخانه در لرستان (سيمره )ناميده ميشود .
رود سيمره پس از دربرگرفتن رود كشكان ،در امتداد ودامنه هاي كوه (كور ) با بستري پهن ونسبتاآرام جريان مي يابدو در بعضي جاهها اين بستر تنگ ميشود از آن جمله در محل پل تنگ.
محققا اين پل عجيب ترين نقطه سيمره است . زيرا رود پس از جريان يافتن در يك بستر عريض و عميق و محصور بر (فالزهاي ) خشن رودخانه ، ناگهان خود را جمع كرده و در حوالي پل تنگ بستر خود را در مرمره ها حفر ميكند، عمق مغاك ها و پرتگاه ها ، گاهي به ۰۴ متر ميرسد و عرض آنها در بعضي نقاط بيش از سه متر نمي باشد .
رودخانه (زال

كه از كوههاي (كركي )سرچشمه ميگيرد و بعلت تراكم ، سبز رنگ است ، با تغيير جهت بسمت باختر ، پس از قطع جاده سراسري ، در محلي موسوم به (دمشا) با سرعت و تندي كه دارد ، بستر، آرام رود سيمره را مي برد و به آن مي پيوندد.
رود سيمره پس از گذشتن از آخرين تنگه منتهي اليه غربي كوه (كور ) بخاك خوزستان وارد مي شود كه در آنجا (كرخه )ناميده مي شود ( منبع: علی حاجی پور
).